Arxitektura nazorati – foydalanishga topshirilayotgan obyektning ilgari ishlab chiqilgan loyiha yechimlariga muvofiqligini ta’minlash maqsadida qurilish jarayonini nazorat qilish bo’yicha chora-tadbirlar majmuasidir. Ushbu jarayon butun qurilish davrida, obyekt to’liq qabul qilinmaguncha amalga oshirilaveradi. Bu kamchiliklarni aniqlash va aniq loyiha rejasini amalga oshirish uchun zarur bo’lgan nazorat jarayoni. Qurilish bosqichida dizayner qurilish guruhining ishini tasdiqlangan hujjatlar (loyiha, smeta va boshqalar) qoidalariga muvofiqligini nazorat qiladi. Bu ish bajaruvchilarning oldindan tasdiqlangan qarorlardan chetga chiqmasliklarini ta’minlash uchun zaruriy hujjat hisoblanadi. Qurilish jarayonida barcha vazifalar to’g’ri hamda o’z o’rnida amalga oshirilsa, dizayner nazorati oqilona va minimal bo’ladi.
Shunday qilib, mualliflik nazorati loyihani malakali amalga oshirish uchun zaruriy shartdir. Bu nafaqat qurilish xatolaridan qochish, balki, ilgari ishlab chiqilgan yechimlarga kerakli o’zgartirish va qo’shimchalarni o’z vaqtida kiritish imkonini beradi; qurilish xarajatlarini optimallashtiradi, moddiy xarajatlar va vaqtni tejaydi.
Arxitektura nazorati quyidagilarni o’z ichiga oladi:
ishchi loyihani saqlash, uning bajarilishini nazorat qilish, ishchi guruhga loyiha talablarini tushuntirish, rejadan tashqari ishlarning bajarilishini nazorat qilish (qurilish materiallarini o’zgartirish va h.k.);
qurilish materiallari, rangli yechimlarning to’g’ri tanlanishini tekshirish, bu borada mijozga ko’maklashish;
materiallarni sotib olish, yetkazib berishni nazorat qilish, dekorativ elementlarni to’g’ri joylashtirish, nazorat jurnalini to’ldirish;
loyiha muallifi qurilish ishlarini muntazam nazorat qiladi. Qurilayotgan binoga tashriflar soni va vaqti mijoz bilan muhokama qilinadi hamda ushbu band shartnomada ham belgilab qo’yiladi. Ish jarayonida ba’zi aniqliklar kiritilishi mumkin, bunda tafsilotlar muhokama qilinadi. Barcha o’zgarishlar va qo’shimchalar maxsus jurnalda qayd etib boriladi.
